Global Review: Advertising ตอน รำลึกเส้นกั้นขวางเสรีภาพ Berlin Wall

By Weerachon Weeraworawit, Published: 9 December 2014

วันที่ 9 เดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมาเป็นวันสำคัญวันหนึ่งของโลก เพราะเป็นวันครบรอบ 25 ปี ฉลองการล่มสลายของกำแพงเบอร์ลิน ที่ไม่เพียงเป็นเส้นแบ่งแยกประเทศเยอรมันออกเป็นสองส่วนมาถึง 28 ปี ด้วยระยะทาง 155 กิโลเมตร แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ตัวแทนนิยาม “หลังม่านเหล็ก” ในยุคสงครามเย็น กั้นขวางชีวิตผู้คนในซีกฝั่งสังคมนิยมคอมมิวนิสต์ออกจากโลกเสรีนิยมตะวันตก ตัดขาดสิทธิเสรีภาพซึ่งเป็นเสมือนอากาศบริสุทธิ์ของมนุษย์ จนมีผู้พยายามหาทางลักลอบข้ามฝั่งจากเยอรมันตะวันออกเข้ามายังเยอรมันตะวันตก (ในยุคนั้น) ถูกสังหารล้มตายไปเป็นจำนวนมาก

นั่นทำให้ในวันที่กำแพงนี้ล่มสลาย ไม่เพียงแต่คนเยอรมันเท่านั้นที่ดีใจ ที่จะได้กลับมาเจอหน้าญาติมิตรที่โดนกำแพงนรกนี้กั้นขวางเอาไว้ คนทั้งโลกก็ดีใจกันมาก จำได้ว่าในตอนนั้น ทั่วโลกนี่เฉลิมฉลองกันข้ามปีเลยทีเดียว ที่เบอร์ลินเองก็เช่นกัน มีศิลปินจำนวนมากเข้าไปแสดงคอนเสิร์ตเฉลิมฉลองเสรีภาพ ที่โด่งดังที่สุดมีแผ่น DVD บันทึกการแสดงสดขายดิบขายดีมาถึงทุกวันนี้ก็ต้องยกให้กับวง Pink Floyd ที่ไปเปิดการแสดงหน้ากำแพงเบอร์ลินพร้อมแขกรับเชิญชื่อดังอย่าง Scorpions, Bon Jovi, Sinead O’Connor, Cyndi Lauper, Bryan Adams เป็นต้น

ส่วนใครที่อยากรู้ว่าการใช้ชีวิตหลังกำแพงบอร์ลินหรือหลังม่านเหล็กในอดีตนั้นเป็นเช่นไร ก็ลองหาหนังเยอรมันที่ไปคว้ารางวัลออสการ์สาขาหนังภาษาต่างประเทศยอดเยี่ยมในปี 2007 มาครอง เรื่อง The Lives of Others มาดูนะครับ นอกจากเนื้อหาบทภาพยนตร์ การแสดงและวิธีการถ่ายทอดออกมาเป็นเรื่องราวของผู้กำกับ Florian Henckel von Donnersmarck จะสุดยอดแล้ว ชื่อเรื่องก็บอกเป็นนัยอย่างชัดเจนครับว่าเป็นการส่องดูชีวิตที่เลือกไม่ได้ของคนเยอรมันตะวันออก ที่เกินกว่าจินตนาการของมนุษย์มากสิทธิเสรีภาพอย่างพวกเราจะเข้าใจ

ย้อนกลับมาดูงานโฆษณากันบ้าง จะว่าไปแล้วในปี 2009 ที่ผ่านมา ชาวโลกก็ได้ฉลองการล่มสลายของกำแพงเบอร์ลินมาแล้วครับ ในโอกาสครบรอบ 20 ปี โดยดาวเด่นของแบรนด์ที่ร่วมเฉลิมฉลองในครั้งนั้นก็คือ CNN International ที่ในปีนั้นพวกเขาปรับโฉมตนเองใหม่ให้เป็นสถานีข่าวของคนทั่วโลกมากขึ้น เพื่อแข่งกับ Al Jazeera ที่กำลังมาแรง จึงเริ่มใช้สโลแกนใหม่ว่า Go Beyond Borders และได้ Heimat Berlin เอเจนซี่โฆษณาอิสระ (ในตอนนั้น ก่อนจะถูก TBWA ซื้อกิจการในปี 2014) มาช่วยสร้างสรรค์แคมเปญชื่อ Tape Art Project โดยติดสติกเกอร์เทปสีแดงแทนตำแหน่งเดิมที่กำแพงเบอร์ลินเคยพาดผ่านกลางกรุงเบอร์ลิน พร้อมกับติดสติกเกอร์ข้างๆ เทปแสดงภาพการหลบหนีที่ประสบความสำเร็จบ้าง ล้มเหลวบ้าง ของผู้คนในยุคนั้น มี QR Code และ Infographic ประกอบตลอดเส้นทาง เป็น Rich Content บนไอเดียง่ายๆ ที่ Implement ได้สุด จึงคว้ารางวัลใหญ่ Gold Lion เวทีคานส์ในสาขา Media Lions ปีถัดมาไปครองได้สำเร็จ

มาปีนี้ แบรนด์ดาวเด่นในการเฉลิมฉลองคือ SoundCloud เว็บฝากไฟล์เสียงชื่อดัง ที่มีสำนักงานใหญ่ตั้งอยู่บนโซนมรณะบริเวณกำแพงเบอร์ลินพอดิบพอดี พวกเขาสร้างแคมเปญที่มีไอเดียคล้ายกับ Tape Art Project หากเปลี่ยนการติดสติกเกอร์เทปเพื่อเล่นกับคนดู มาเป็นการใช้คลื่นเสียงในหน้า Microsite: The Berlin Wall of Sound โดยตกแต่งกราฟเสียงให้เป็นรูปกำแพงเบอร์ลิน ถ้าใครอยากฟังเสียงของเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นรอบกำแพงมรณะแห่งนี้ในอดีต ก็แค่คลิกไปที่กราฟเสียงตำแหน่งต่างๆ

ปิดท้ายกันด้วยอีกหนึ่งแคมเปญโฆษณา รำลึกถึงการล่มสลายของกำแพงกั้นเสรีภาพที่ไม่อยากให้พลาดชมกัน คือหนังแอนิเมชั่นของ Airbnb สร้างสรรค์โดย VCCP Berlin เรื่อง Wall and Chain: a story of breaking down walls ว่าด้วยเรื่องราวของอดีตทหารยามเฝ้ากำแพงเบอร์ลิน 2 นายที่เคยประจำอยู่กันคนละฝั่ง แต่ก็กลับมาพบกันโดยบังเอิญอีกครั้งด้วยบริการที่พักของ Airbnb น่ารักมากๆ ลองหาชมใน You Tube กันดูนะครับ